تخت جمشید و منظر فرهنگی و طبیعی آن در دوره‌های مختلف تاریخی با پدیده وندالیسم آشنا بوده است و می‌توان بخشی از تخریب‌های عمدی در پیکره بناها و نقوش بی‌بدیل آن را به این پدیده شوم نسبت داد.
در حل این معضل فرهنگی و اجتماعی، فرهنگ‌سازی با انجام برنامه‌ریزی‌های آموزشی، ارائه آموزش‌های پایه‌ای از سنین پایین، ارتقای آگاهی‌های عمومی و توجه به موضوع اطلاع‌رسانی ازجمله مواردی است که به صیانت و حفاظت از فرهنگ و میراث‌فرهنگی خواهد انجامید و زمینه و شرایط را برای پیوند و آشتی بین انسان حاضر با تاریخ و گذشته خود فراهم خواهد آورد؛ در چنین محیط و چنین شرایطی است که زمینه برای عبرت‌آموزی از میراث‌فرهنگی فراهم خواهد شد.
از منظر دیگر بهره‌برداری از میراث‌فرهنگی و حضور گردشگران در آن بدون رعایت شرایط و ضوابط محوطه، چالشی اساسی در نگاهداری درازمدت مواریث فرهنگی محسوب می‌شود و ضمن بروز آسیب‌های فیزیکی در آن، به‌مرور ارزش‌های مختلف محوطه مخدوش شده و اصالت آن به مخاطره خواهد افتاد.
بنابراین ضرورت دارد توجه به موضوع نگهداری و حفاظت از میراث‌فرهنگی و ارزش‌های ویژه آن در رأس تمامی برنامه‌های آموزشی، فرهنگ‌سازی و اقتصادی محوطه‌های میراثی قرار گیرد و شرایط بهره‌برداری ایمن از آثار را فراهم و ضمانت کند.
توجه هم‌زمان به همه این نکات باعث اهمیت یافتن تاریخ و مواریث فرهنگی نزد جوامع محلی و جامعه جهانی خواهد شد و جایگاه اقتصادی ویژه‌ای را نیز برای جامعه رقم خواهد زد که خود مبنایی برای توسعه پایدار خواهد بود.
طی دهه‌های گذشته با ساختارمند شدن موضوع مدیریت حفاظت، توسعه و بهره‌برداری از آثار میراث‌فرهنگی در سطح جهانی، به‌تدریج ضوابط و قوانین گوناگونی در قالب منشورها، قطعنامه، دستورالعمل و توصیه‌نامه در مجامع مختلف بین‌المللی و ملی مطرح و تصویب‌شده که از سوی کشورهای عضو مورد الگوبرداری و ملاک عمل قرارگرفته است و توجه به این چارچوب‌ها سهم عمده‌ای در حفاظت از محوطه‌های میراثی دارد و شرایط توسعه را فراهم خواهد آورد.
می‌توان حفاظت از ارزش‌ها و توسعه پایدار میراث‌فرهنگی را از رویکردهای اساسی در بهره‌برداری از این ظرفیت‌های تمدنی و دستاوردهای بشری پنداشت.
در موضوع میراث‌فرهنگی نکته‌ای که اهمیت پیدا می‌کند و به حفاظت از ارزش‌ها منجر خواهد شد، گزینش شیوه‌های مدیریتی با تأکید بر رویکردهای فرهنگی و ارزیابی بازخوردهای حاصل از آن در جامعه است.
امروزه به‌منظور ارائه برنامه‌های هدفمند با رویکرد فرهنگی به‌شدت نیازمند همکاری مشترک با همه بخش‌ها و دستگاه‌های متولی آموزش، پژوهش و اطلاع‌رسانی در حوزه فرهنگ هستیم که ضمن معرفی آثار و ارزش‌های آن بتوانیم با ارتقای آگاهی‌های عمومی، زمینه را برای بهره‌مندی ایمن از میراث‌فرهنگی به‌عنوان راهکاری در توسعه پایدار جوامع محلی بیش‌ازپیش فراهم‌سازیم. نباید فراموش کرد که به‌موازات توجه به برنامه‌های فرهنگی و آموزشی، امروزه میراث‌فرهنگی بیش از هر زمان دیگر نیازمند حفاظت فیزیکی است و این خود به دلیل کالبد رنجور و آسیب‌پذیر میراث‌فرهنگی است که نیاز به تیمار و مراقبت همیشگی دارد.
انتهای پیام/
